HAVACILIKTA İNSAN FAKTÖRLERİ 

Havacılık dizaynı, belgeleme, eğitim, uçuş/yer operasyonları ve bakım uygulamalarında; insan performansının doğru olarak göz önünde bulundurulmasıyla, insan ve diğer sistem elemanları arasında emniyetli bir uyumu sağlayan prensipler demektir.

En güvenli ve hızlı kitle ulaşım araçlarının hava araçları olduğu evrensel kabul görmüş bir gerçektir. Ancak, çok seyrek de olsa, meydana gelen kazalar söz konusu güvenin sarsılmasına neden olmaktadır. Kazaların nedeni incelendiğinde, çoğu zaman, basit bir hata ile karşılaşılmakta ve bu denli küçük bir hatanın felaketleri doğurduğu görülmektedir.

İnsanlar insan faktörlerini çok öenmsemelidir çünkü hataların çoğu insan faktörlerinden meydana gelir.Kazaların oluş nedenlerinde "insan faktörünün" yol açtığı kazaların oranı şaşırtıcıdır. Uçuş ekibi, uçak bakım, hava koşulları, hava limanı ve trafik kontrol gibi ana başlıklar altında incelenmekte olan kaza nedenlerinin ortadan kaldırılması havacılıkla uğraşan tüm ilgililerin amacıdır.

Modellere göz atalım:

SHELL Modeli • Bu modelde farklı elemanlar bir arada bulunmaktadır ve insan ise bu elemanlardan birini oluşturmaktadır. Model, insanın diğer elemanlarla olan ilişkisi üzerine kurulduğundan dolayı da insan diğer elemanların ortasında yer almaktadır.

SHELL Modeli şu elemanlardan oluşmaktadır: • S : SOFTWARE - Yazılım • H : HARDWARE - Donanım • E : ENVIRONMENT - Çevre • L : LIVEWARE - İnsan

PEAR Modeli 

P : PEOPLE - İnsanlar 

E : ENVIRONMENT - Çevre 

A : ACTIONS - Hareketler 

R : RESOURCES - Kaynaklar